Speloturizm

                                                      Speloturizm û

Turizm fransız sözü olub gəzinti, səfər mənasına gəlir, fəal istirahətin geniş yayılmış və ən kütləvi növüdür. Turizmin ən geniş yayılmış növü ekoturizmdir.

Ekoturizm və ya ekoloji turizm - təbiət turizminin bir forması kimi ətraf mühitə qayğı ilə bağlı turizm növüdür. Ekoturizm özü də müxtəlif növlərə ayrılırki, onlardan biridə speloturizmdir.

Speloturizm (mağara turizmi)- idman turizmin bir növüdür. Bu sahə ilə maraqlanan turistlərdən fiziki hazırlıq, dözümlük, sağlamlıq, əsas etibarı ilə isə xüsusi hazırlıq tələb olunur. Speloturizmin məqsədi mağaraların kəşfi və tədqiqidir. Speloturizm zamanı turistlər müxtəlif gözəlliyə malik olan mağaraları gəzir, tədqiq edir, öyrənirlər.

                                      

                   

                                          ü  Dünyanın ən maraqlı 5 mağarası:

1.Puerto-Prinsesa mağarası - Sakit okeanda, Filippin adalarında, Puerto-Prinsesa şəhərindən 50 km şimalda yerləşir və mağaranın tərkibinə yeraltı çay daxil olmaqla milli park statusu almışdır. YUNESKO-nun Dünya irsi siyahısındadır. Puerto-Prinsesa Yeraltı Çayı Milli Parkı 8,2 km-lik uzunluğu ilə mağaranın içlərinə doğru uzan və qayıqların gedə bildiyi yeraltı çay olan Puerto-Prinsesa çayı ilə məşhurdur. Çayın diqqətə çarpan xüsusiyyəti Cənubi Çin dənizinə birbaşa axmazdan əvvəl mağaradan keçməsidir. Mağarada bir çox möhtəşəm quruluş var. Çayın alt hissəsi isə briz təsiri altındadır. Bu çay dünyanın ən uzun yeraltı çayı olması ilə məşhurdur.

Bu milli park biomüxtəlifliyin qorunması üçün əhəmiyyətli bir bölgədir. Ərazinin tam bir hissəsi dağ-çay ekosisteminə daxildir və Asiyadakı ən əhəmiyyətli meşələrdən bəzilərinə malikdir.2012-ci ildə aparılan səsvermədən sonra milli parkdakı Puerto-Prinsesa yeraltı çayı Dünyanın Yeni Yeddi Təbii Möcüzəsindən biri seçilmişdir.

2.Vatnoyokul Mağarası- İslandiyada eyni adlı buzlağın altında yerləşir. Mağara gün işığında mükkəmməl görüntü alır. Buzun tərkibində hava olmadığından mavi rəng istisna bütün rəngləri özünə çəkir. İslandiyada turistik ərazilərdən ən çox diqqət çəkilənidir

3. İşıldaböcək mağarası- Yeni Zelandiyada yerləşən mağaraya qayıqla ziyarət etmək mümkündür. “Araxnokompa luminoza” adlanan bu işıldaböcək növləri yalnız Yeni Zelandiyada ərazisindədir. Böcəklər mağaradan çıxmayaraq, tərpənmədən ölümünü gözləyirlər. İşıldaböcəklərin 6 ay ömrü vardır. Tarizi hardasa 30 mln il əvvələ aiddir. Mağara içində turistlərə şəkil çəkməyə icazə verilmir. 1889 cu ildən bəri onları milyonlarla insan ziyarətə gəlir.

4. Kristallar mağarası- 1910cu ildə Meksikanın kiçik kəndində mədən işçiləri tərəfindən içində böyük kristallar olan mağara tapılır. 2008-ci ildə Beynəlxalq kəşfiyyatçı qrupu dünyanın nadir təbiət möcüzələrindən biri olaraq qəbul edilən Kristal mağarasını kəşf etməyə çıxmışdır. Mağara içində istilik 45 C, rütubət isə 100% olduğu üçün təhlükəlidir. Meksikanın Naica Mine bölgəsində, 300 m yüksəklikdə yerləşir. İçində nəhəng selenit kristalları var. Bunlar indiyə kimi görülmüş ən böyük kristallardır. Mağaradakı ən böyük kristalın uzunluğu 12 m, eni 4 m, ağırlığı isə 55 tondur.

5. Phong Nha mağarası- 1991-ci ildə Laos, Vietnam sərhəddində yerləşən Phong Nha-Ke Bang milli parkında Vietnamlı bir kəndli tərəfindən tapılmışdır. 2009 cu ilədək dünyadan gizlədilmişdir. Mağaranın 2,5 mln il əvvəl mövcud olduğu deyilir. Aparılan ölçmələrə görə 200 metr hündürlüyü, 150 metr genişliyində, içinə 40 mərtəbəli göydələn yerləşəcək qədər böyükdür. Buradakı mağaralar sisteminin 139 km uzunluğunda olduğu təxmin edilir, ancaq hələki tamamilə kəşf edilməyib. Hal-hazırda sadəcə 9 km-lik bir hissəsi kəşf edilmişdir. Mağaraya çatmaq üçün yaxınlıqdaki bir meşədən 10 km (6saat) yerimək lazımdır. Mağarada 200 m dərinliyində göl mövcuddur.  Mağara içində göl, yağış meşəsi, çimərlik və heyvanlar var.

Mağaraya ziyarət üçün 5-7 günlük turlar təşkil edilir. Hər bir turun qiyməti 3000 dollar əhatə edir və içində çadır qurmaq mümkündür. Bundan əlavə mağara içində 2,5 km uzunluqlu çay mövcuddur.

 Leyla Hüseynli

əlaqə: leylahuseynli@yahoo.com